Ааспыт 2024 сылга Кыстатыам нэһилиэгэ уонна оскуолата тэриллибитэ 70 сылын туолбута. Н.В.Шемяков аатынан Кыстатыамнааҕы оскуола коллектива үбүлүөйүн көрсө кинигэ бэлэмнээн таһаарбыта. «История родной школы» диэн ааттаах кинигэ 240 страницалаах,10 түһүмэхтээх, элбэх хаартыскалардаах. Маны барытын педагогическай үлэ ветерана Бурцева Татьяна Николаевна хомуйан оҥордо. Таҥыытын, бэчээттээһинин урбаанньыт Габышева В.В. оҥордо.Кинигэ атырдьах ыйыгар оҥоһуллан бүтэн, нэһилиэккэ үбүлүөйү бэлиэтээһин иитинэн сүрэхтэммитэ. Онно Дьокуускайтан таһаарааччылар Линда Николаевна, Василий Петрович Ивановтар кэлэн кыттыыны ылбыттара. Дьон-сэргэ саҥа таһаарыыны биһирээбиттэрэ.
Оскуола туһунан кинигэ ханнык баҕарар көлүөнэ дьоҥҥо ураты интэриэһи тардар. Онон оскуола администрацията, дириэктэр Ефимова Людмила Ильинична 70 сыллаах историяны кэпсиир саҥа кинигэни Эдьигээҥҥэ уонна Дьокуускайга тустаах дьоҥҥо билиһиннэрэргэ быһаарбыттара. Ол быһыытынан олунньу 14 күнүгэр учууталлар оройуоннааҕы сүбэ мунньахтарын кэнниттэн Эдьигээн олохтоохторугар билиһиннэрбиттэрэ. Онуоха Бэстээх, Баахынай учууталлара кыттыыны ылбыттара. Дьаһал «Дюмия” культура киинин конференц-саалатыгар ааспыта. Ефимова Л.И., Дьяконова М.В. кинигэ туһунан кэпсээбиттэрэ. Оройуон баһылыгын э.т. Татаринов Д.Г., үөрэх управлениетын начальнига Шамаев Ю.Е. Кыстатыам оскуолатыгар араас сылларга үөрэммит Корякина Н. И., Корякин С.Н., Элляева Г.И., санааларын үллэстибиттэрэ. Саҥа кинигэни сылдьыбыт дьон бэлэх туппуттара, Бэстээх, Баахынай оскуолаларыгар, бибилиэтэкэлэригэр тиксэриллибиттэрэ.
Ити кэнниттэн Дьокуускайга тиийэн олунньу 21 күнүгэр П.Ойуунускай аатынан литературнай музейга кинигэ сүрэхтэниитигэр анаммыт көрсүһүү буолбута. Манна кинигэни хомуйан оҥорбут Бурцева Т.Н., редакционнай сэбиэт чилиэннэрэ Л.Н.Иванова, оскуола дириэктэрэ Ефимова Л.И. кинигэни билиһиннэрдилэр. Оскуоланы араас сылларга бүтэрбит, учууталлаабыт дьон кэлэн дуоһуйа кэпсэтэн, үөрэммит,үлэлээбит сылларын иһирэхтик ахтыһан аастылар. Кыстатыамтан кэһиилэрин тутан тиийэн, хаас миининэн, «Индигирка» салаатынан, сибиэһэй күндүөпкэнэн ыалдьыттарын күндүлээтилэр. Ол курдук, Кыстатыам оскуолатыгар араас сылларга оҕолору билиигэ-сырдыкка уһуйбут убаастанар учууталлар Намтан Степанова Людмила Николаевна, Ньурбаттан Петрова Марианна Михайловна (нуучча тылын учуутала, 1987-88, 1989-1990сс директордаабыта), билигин Дьокуускайга олорор Харитонова Мария Архиповна, Христофорова Екатерина Спиридоновна, Корнилова Анна Ильинична, Дьяконов Николай Васильевич, оскуола үөрэнээччитэ Никифоров Сергей Гаврильевич, суруналыыс Христофоров Валентин Викторович кэлэн ыалдьыттаан, ахтыыларын кэпсээн бардылар. Матырыйаалы хомуйан,редакциялаан, үбүлээн таһаартарбыт дьоҥҥо махталларын тириэртилэр.
Ити курдук, 1954-2024 сс. Кыстатыам орто оскуолатын историятын толору кэпсиир дьоһун кинигэ дьон билиитигэр таҕыста, бибилэтиэкэлэринэн тарҕанна.
